Aparat fotograficzny ma wiele możliwości, aby pomóc nam w wykonaniu fantastycznych ujęć. Jednak należy go odpowiednio do tego przygotować. Rozpoznać jego możliwości i funkcje. Zaczniemy od spraw absolutnie podstawowych, związanych z wyciąganiem aparatu z pudełka, a potem będziemy zajmować się coraz bardziej skomplikowanymi ustawieniami. Szczegóły znajdziesz poniżej.
21 najważniejszych ustawień aparatu
Zobacz film o ustawieniach aparatu dla początkujących:
Ale na samym początku mam do Ciebie pytanie: które z ustawień Twego aparatu uważasz za najbardziej skomplikowane?
Zostaw swoją odpowiedź w komentarzach pod tym artykułem.
Od czego warto zacząć? Od popatrzenia w instrukcję aparatu. Nie nauczysz się z niej fotografii, ale rozpoznasz układ klawiszy i podstawowe funkcje aparatu. Warto ją przeglądać razem z aparatem i poznawać jego możliwości. Czy wiesz, że uczyłem się układu klawiszy w swoim aparacie i jego obsługi po ciemku i w zasadzie mnóstwo funkcji mogę przywołać z zamkniętymi oczami i szybko ustawiać niezbędne funkcje przy danym kadrze? Dlatego nie zmieniam za często korpusów.
Ale od czego trzeba zacząć, jeśli dopiero zaczynasz Twoją przygodę z fotografią? Tak po kolei…
1. Zamocuj pasek jeśli chcesz go używać
Zwróć uwagę jak go poprawnie zapiąć, aby uniknąć niebezpieczeństwa jego rozpięcia się w trakcie noszenia aparatu. Warto pamiętać, aby nie nosić aparatu na szyi, ponieważ nie jest to ani wygodne, ani zdrowe.
Lepiej sprawdza się przewieszenie aparatu przez ramię. Świetnie sprawdzają się też nieco odmienne paski np. noszone właśnie na ramieniu. Używam takiego paska Black Rapid od wielu lat. Z pewnością są inne modele, ale ten po prostu sprawdził się w czasie moich wędrówek. Jak widzisz – do swoich korpusów, którymi fotografuję pejzaże nie mam podpiętych pasków, ponieważ przeszkadzają w moim fotografowaniu. Jednak jeśli zamierzasz nosić aparat, że tak powiem „na wierzchu”, trzeba to zrobić za pomocą odpowiedniego paska albo uchwytu.
2. Naładuj akumulator
Używając dedykowanej do tego ładowarki. Może się to odbywać poprzez włożenie akumulatora do ładowarki albo poprzez dedykowane urządzenie umożliwiające ładowanie akumulatora znajdujące się w aparacie np. poprzez złącze USB typu C lub starsze. Sugeruję od razu – dokup dodatkowy akumulator – z pewnością się przyda.
3. Zamocuj akumulator
Włóż naładowany akumulator i kartę pamięci w odpowiednie miejsce, posługując się wskazówkami instrukcji
4. Sformatuj kartę pamięci
Jeśli fotografujesz albo filmujesz i chcesz dbać o szybkość zapisu i pojemność nośnika jakim jest karta pamięci pamiętaj, że już przed zrobieniem pierwszego zdjęcia warto sformatować ją w aparacie.
Można to zrobić np. przez odpowiednie polecenie w menu aparatu – informację odszukaj w instrukcji. Potem po każdej sesji zgrywaj zdjęcia z karty – najlepiej na specjalnie do tego przeznaczony dysk zewnętrzny i po sprawdzeniu, czy operacja jest poprawna, ponownie formatuj kartę pamięci, ale nadal wyłącznie w aparacie.
Pamiętaj, że formatowanie usuwa wszystkie dane zapisane na karcie pamięci. Zwróć uwagę, że producenci aparatów jednoznacznie piszą – nie formatuj kart pamięci w komputerze. Gorąco polecam formatowanie karty, zamiast jedynie usuwania z niej zdjęć za pomocą komendy usuń.
Formatowanie pozwala na lepsze wykorzystywanie prędkości i zasobów pojemności karty pamięci w trakcie fotografowania. Zwróć uwagę, że producenci aparatów jednoznacznie piszą – nie formatuj kart pamięci w komputerze.
Takie działanie może mieć miejsce w przypadku zauważonych kłopotów z kartą pamięci, ale wówczas formatujemy kartę najpierw w komputerze, a potem natychmiast w aparacie. Jednak przy dzisiejszych cenach kart pamięci, jeśli zauważymy jakąś niesprawność karty, lepiej po prostu kupić nową, niż narażać się na utratę cennych ujęć.
5. Zamocuj obiektyw
Niby prosta rzecz, ale warta precyzji. Trzeba synchronizować dwie kropki i delikatne przekręcić do oporu. Czasami będzie słychać charakterystyczny klik.
6. Wybierz i ustaw zegar
Nowy aparat wymaga wprowadzenia kilku ustawień takich jak np. strefa czasowa, data i język obsługi. Warto to zrobić poprawnie – potem nie chcemy mieć bałaganu w czasie wyszukiwania zdjęć, ich archiwizacji itp.
7. Przywróć ustawienia fabryczne
Jeśli przygotowujesz do pracy aparat kupiony jako używany, warto przywrócić ustawienia fabryczne, poprzez odpowiednio długie przytrzymanie oznaczonych przycisków. Tak nawiasem mówiąc – zauważ, że po wizycie w serwisie Twój aparat bardzo często wróci właśnie jakby wyzerowany, czyli z ustawieniami fabrycznymi.
Jeśli były tam wprowadzone osobiste ustawienia, mogą być skasowane i np. jeśli były nastawione zdjęcia zapisywane w formacie RAW, to teraz mogą być znowu w JPEG itp. Warto sprawdzić. Jeśli nie potrafisz odwołać ustawionych przez siebie funkcji, to także można przywrócić ustawienia fabryczne i rozpocząć zabawę z ustawieniami od początku,
8. Sprawdź aktualizacje
Jeśli aparat nie jest nowym modelem, sprawdź aktualizację oprogramowania aparatu i postaraj się zawsze mieć je jak najbardziej aktualne. Wschodzisz na stronę producenta i sprawdzasz – jeśli jest tam nowsze, warto zaktualizować, ale się nie spiesz – jeśli pojawiło się tam wczoraj, to odczekaj kilka dni na sygnały na forach użytkowników aparatów. Czasem coś się polepszy, ale cos innego się popsuje. Użytkownicy prawie natychmiast to wykryją.
9. Ustaw jakość zapisu plików
Ustawienia jakości obrazu RAW czy JPEG będą decydowały o innych ustawieniach aparatu. Po prostu wybierając RAW nie ma większego sensu idealne ustawianie np. funkcji balansu bieli albo picture control lub też przestrzeni kolorystycznej albo funkcji D-Lightnig itp., ponieważ ich ustawienia nie są uwzględniane w pliku RAW i możemy tym się zająć podczas edycji tych plików w programie np. dla Nikona bezpłatnym NX Studio albo RawTerpahy lub płatnym Lightroomie.
Natomiast wybierając pliki JPEG trzeba równocześnie zadbać o ich jak najlepszy wygląd, zatem kontrolować wymienione przeze mnie funkcje.
10. Wybierz tryb autofocusa
W zależności od rodzaju uprawianej przez nas fotografii, trzeba wybrać i ustawić tryb działania autofokusa. Są co najmniej trzy: af pojedynczy, ciągły i automatyczny. Z reguły na początku najlepiej wybrać pojedynczy, ponieważ najczęściej fotografuje się sceny statyczne, chociaż fabrycznie ustawiony jest automatyczny.
11. Wybierz możliwość sterowania punktami AF
W kolejnym kroku należy ustanowić możliwość sterownia punktami AF. W fabrycznym ustawieniu aparat sam dokonuje wyboru gdzie ustawi ostrość posługując się szeroką przestrzenią, na której znajdują się wszystkie punkty AF.
Bardzo często w ustawieniu podstawowym automatyka aparatu przydziela najważniejsze znaczenie obiektom portretowym. Świetnie jest więc wybrać samodzielne sterowanie punktem lub grupą AF, w zależności od fotografowanego tematu.
Ja posługuję się najczęściej pojedynczym punktem AF, ustalając ostrość na najważniejszy obiekt lub grupę obiektów w moim kadrze albo po postu ostrzę ręcznie wyłączając AF.
Trzeba pamiętać, że w najnowszych bezlusterkowcach można zastosować wybór opcji trybu wykrywania i śledzenia oka człowieka albo zwierzaka i coraz częściej innych obiektów. To znaczne ułatwienie dla fotografującego. W trybie AF-S aparat nie pozwali wyzwolić migawki, dopóki jego zdaniem nie ma ustawionej ostrości tzw. priorytet ostrości, więc się nie dziw, że coś nie działa… zadziała, jak system ustawi ostrość
12. Wybierz ustawienia ISO
Sugeruję też samodzielne pilnowanie ustawień czułości ISO. Jednak podczas fotografowania np. zwierząt stosuję Auto ISO – ale ograniczam jego zakres do takiego, gdzie moje zdjęcia mają odpowiednią dla mnie jakość.
Trochę to też zależy od pory dnia, ale staram się nie przekraczać o świecie lub zmierzchu ISO 3200, a w czasie jaśniejszej pory dnia 800. Jeśli na razie chcesz korzystać z ustawienia automatycznego ISO, to nie pozwól na korzystanie z tych zakresów czułości, które powodują złą jakość obrazu. Im nowszy model aparatu i większa matryca, tym ta czułość może być wyższa.
13. Wybierz tryb pomiaru światła
Teraz zajmiemy się trybem pomiaru światła. Ustawienia domyślne aparatu mają wybrany matrycowy pomiar światła. W różnych markach aparatu może się on odmiennie nazywać, ale dokonywany jest pomiar z całego obszaru kadru i potem na podstawie algorytmów aparat dokonuje sam ustawienia odpowiednich parametrów ekspozycji.
Najczęściej wybieram pomiar punktowy albo matrycowy. I tu ważna uwaga – w aparatach marki Nikon, którymi się posługuję, punktowy pomiar światła nie jest przyspawany do środka kadru, a mogę go ustalać w dowolnym fragmencie ujęcia przesuwając np. punkt AF. W wielu modelach innych producentów punktowy pomiar światła nie jest już tak elastyczny i po prostu zmniejsza się jego użyteczność.
Wykorzystaj praktyczne kursy fotografii, oparte o lekcje w formie wideo.
👉 Kurs Fotografii Dla Początkujących https://waskiel.pl/kurs-fotografii-online-dla-poczatkujacych/
👉 Kurs Fotografii Makro https://waskiel.pl/kurs-fotografii-makro-online/
👉 Kurs Fotografii Krajobrazowej https://waskiel.pl/kurs-fotografii-krajobrazowej-online/
👉 Kurs Lightroom Szybki Start https://waskiel.pl/kurs-lightroom-online/
👉 Kurs Fotografii Podróżniczej https://waskiel.pl/kurs-fotografii-podrozniczej-online/
👉 Kurs Fotografii Portretowej https://waskiel.pl/kurs-fotografii-portretowej-online/
14. Wybierz ekspozycję
Rzecz jasna warto korzystać z poszczególnych trybów pracy aparatu pomagających w odpowiednim doborze ekspozycji. Na kółku nastaw mamy kilka programów. Czasami są one umieszczone w menu aparatu.
W moim modelu aparatu nie znajdziemy trybu AUTO, ponieważ dedykowany jest on do grupy odbiorców, którzy mają już jakieś podstawowe umiejętności fotografowania. Jeśli jednak dopiero zaczynasz, nie wstydź się korzystania z trybu AUTO, ale czym prędzej wybierz się na kurs fotografii, bo w ten sposób zaczniesz robić coraz ciekawsze zdjęcia, zgodne z tym co chcesz osiągnąć. Do wyboru mamy jeszcze tryb P, /A , Av/ S, Tv/ M. Ja fotografuje najczęściej w trybie manualnym i preselekcji przysłony.
15. Wybierz tryb pracy migawki
Wybór trybu pracy migawki zadecyduje, czy będziemy robić zdjęcia pojedyncze, a może seryjne czy skorzystamy z trybu samowyzwalacza albo trybu cichej migawki itp. W lustrzance będzie tu jeszcze np. tryb podnoszenia lustra, który zmniejsza drgania korpusu itp. Najczęściej w krajobrazie ustawiam tryb zdjęć pojedynczych, a w zdjęciach z dynamicznymi obiektami (np. ptaki lub inne zwierzaki) zdjęcia seryjne
16. Wybierz balans bieli
Proszę pamiętaj, że jeśli fotografujesz wyłącznie w JPEG, to trzeba zadbać jeszcze o kilka ustawień nieomal przy każdym kadrze np. balas bieli (na początku stosuj Auto), przestrzeń kolorystyczna – wybierz od razu RGB. Picture control – jakie mamy zamierzenia twórcze, ale na początku możesz ustawić na AUTO – popatrz na menu i zaproponowane tam rozwiązania, funkcja D-Lighting (Nikon) zachowująca szczegóły w jasnych i ciemnych przestrzeniach kadru. W zdjęciach nocnych może przeszkadzać Ci redukcja szumów długich naświetleń.
17. Ustaw histogram
Aktywuję jeszcze wyświetlanie histogramu w tym RGB.
18. Włącz alarm prześwietleń
Który wskaże CI na wyświetlaczu obszary prześwietlone.
19. Włącz siatkę w wizjerze
Czasami, niektórym osobom w komponowaniu sceny pomaga włączenie wyświetlania siatki wizjerze i na tylnym panelu. Mnie ona na ogół przeszkadza.
20. Włącz opcję własne menu
Jeśli wiemy, co fotografujemy najczęściej, to możemy skorzystać z wstawienia własnego menu, co pozwoli przywołać najczęściej wykorzystywane przez nas opcje podczas fotografowania naszym korpusem. Jednak ja zdecydowałem się na odmienne rozwiązanie: drugi korpus z innym obiektywem ustawiony do fotografowania ptaków i zwierzaków. Jest to działanie zdecydowanie szybsze.
21. Ustaw korektę i kompensację ekspozycji
Są jeszcze inne elementy aparatu, które warto rozpoznać i wiedzieć, gdzie się znajdują i strać się uczyć ich wykorzystania to np. korekta / kompensacja ekspozycji, bracketing ekspozycji, czy też osobiste programowanie przycisków aparatu, które możemy zdefiniować pod kątem własnych preferencji.
W korpusie aparatu nie ma nic tajemniczego, trzeba jedynie chcieć poznać jego możliwości. Najlepiej to robić podczas fotografowania.
