Wielu początkujących fotografów spotyka się z rekomendacjami, aby zacząć przygodę z fotografią, korzystając z obiektywu o stałej ogniskowej 50 mm i jasności f/1.8 lub f/1.4. Taki obiektyw bywa przedstawiany jako doskonały zamiennik dla obiektywu KIT, który często jest sprzedawany w zestawie z aparatem. Rekomendacje te opierają się na kilku solidnych powodach, jednak taki obiektyw nie jest uniwersalnym wyborem dla każdego. Przyjrzymy się zaletom i wadom tego popularnego obiektywu, a także rozwiejemy pewne mity, które wokół niego narosły.
Dlaczego obiektyw 50 mm jest wart uwagi?
Obiektyw 50 mm ze światłosiłą f/1.4 albo f/1.8 zdobył uznanie wielu zawodowych fotografów, zwłaszcza w czasach fotografii analogowej, gdzie był na ogół standardowym narzędziem pracy. Oto kilka głównych powodów, dla których ten obiektyw jest tak ceniony:
1. Perspektywa zbliżona do ludzkiego oka
Na aparatach pełnoklatkowych (full-frame) obiektyw 50 mm oferuje pole widzenia około 46 stopni, co jest zbliżone do tego, jak postrzegamy rzeczywistość bez ruchu głowy. Dzięki temu zdjęcia wykonane obiektywem 50 mm wydają się naturalne i znajome, co przekłada się na ich estetyczny odbiór. Tutaj warto dorzucić kilka zastrzeżeń. Obiektyw o ogniskowej 50 mm na tzw. pełnoklatkowym aparacie o rozmiarze matrycy 36 mm na 24 mm (full-frame) rzeczywiście daje pole widzenia około 46 stopni, co przyjmuje się jako zbliżone do kąta widzenia ludzkiego oka w stanie skupienia na jednym punkcie. Jednakże ludzkie pole widzenia jest znacznie szersze i obejmuje około 120–200 stopni (w tym widzenie peryferyjne), gdy uwzględniamy pełne spektrum naszego widzenia, a nie tylko to, na czym aktualnie się skupiamy.
Po drugie, perspektywa obiektywu 50 mm jest uznawana za naturalną, ponieważ daje obraz proporcjonalnie zbliżony do tego, jak człowiek postrzega głębię i relacje przestrzenne, tzn. obiekty na zdjęciu mają proporcje i odległości zbliżone do tego, jak je widzimy gołym okiem i wreszcie obiektyw 50 mm nie wprowadza zniekształceń perspektywicznych, które są typowe dla szerokokątnych obiektywów, ani nie „ściska” perspektywy jak teleobiektywy. Zatem, chociaż kąt widzenia obiektywu 50 mm nie oddaje pełnego pola widzenia człowieka, to jest on często uznawany za „naturalny” pod względem proporcji i relacji przestrzennych. Daje obraz, który jest bliski temu, co widzimy, gdy skupiamy wzrok na konkretnym punkcie – bez widzenia peryferyjnego, ale za to z realistyczną perspektywą.
Przeczytaj też: Od surowego pliku do arcydzieła. Dlaczego edycja zdjęć to obowiązek każdego fotografa?
2. Wszechstronność
Obiektyw 50 mm świetnie sprawdza się w wielu dziedzinach fotografii, takich jak portrety, fotografia uliczna, krajobrazy, a nawet fotografia produktowa. To dobry wybór zarówno dla początkujących, jak i zaawansowanych fotografów, ponieważ oferuje uniwersalną ogniskową, która pozwala uchwycić wiele typów scen.
3. Światłosiła
Przysłona f/1.4 a nawet f/1.8 oznacza dużą światłosiłę, czyli zdolność obiektywu do przepuszczania dużej ilości światła na matrycę. To szczególnie przydatne w słabym oświetleniu, gdzie można uzyskać lepsze naświetlenie bez konieczności podnoszenia ISO. Duży otwór przysłony umożliwia także uzyskanie małej głębi ostrości, co daje piękne, rozmyte tło (bokeh) – efekt bardzo pożądany w wielu rodzajach fotografii.
4. Cena i dostępność
Obiektywy 50 mm są zazwyczaj przystępne cenowo i szeroko dostępne – także jako używane. Dzięki temu stanowią atrakcyjną propozycję dla wielu fotografów, którzy szukają jakości za rozsądną cenę.
Przeczytaj też: Sekret mistrzów fotografii. Dlaczego „mniej” najczęściej znaczy „więcej”?
5. Historia i tradycja
Obiektyw 50 mm długo był standardowym wyposażeniem aparatów analogowych i cyfrowych, co przyczyniło się do jego popularności. Dawniej takie obiektywy były często dołączane jako obiektywy kitowe, co utwierdziło ich pozycję jako obiektywów „do wszystkiego”.
Poznaj skuteczne techniki kreatywnego fotografowania.
Sprawdź mój kurs fotografii online.
Poznaj Pakiet Kursów i Zaoszczędź 1000 zł
Kiedy obiektyw 50 mm nie będzie optymalnym wyborem?
Chociaż obiektyw 50 mm ma wiele zalet, istnieją sytuacje, w których może nie być optymalnym wyborem:
- Wielkość matrycy i efekt crop factor:
- Na aparatach pełnoklatkowych 50 mm oferuje naturalną perspektywę, zbliżoną do ludzkiego oka.
- Na aparatach z matrycą APS-C, o crop factorze około 1.5x, ogniskowa 50 mm odpowiada mniej więcej 75 mm, co bardziej nadaje się do portretów niż do zdjęć o uniwersalnym charakterze.
- Na aparatach z matrycą Micro Cztery Trzecie (crop factor 2x) ogniskowa 50 mm staje się odpowiednikiem 100 mm, co sprawia, że jest to krótki teleobiektyw, który nie jest idealny do szerokich ujęć, takich jak krajobrazy czy fotografia uliczna.
- Brak elastyczności: Obiektyw stałoogniskowy (prime) wymaga od fotografa fizycznego przemieszczania się, aby zmienić kadr. Jest to ograniczające w ciasnych przestrzeniach lub dynamicznych sytuacjach, gdzie szybka zmiana ogniskowej byłaby przydatna.
- Nie jest to obiektyw uniwersalny: Choć jest wszechstronny, 50 mm nie nadaje się do każdego rodzaju fotografii. W fotografii krajobrazowej czy architektonicznej może brakować szerokiego kąta widzenia, a w fotografii sportowej może być zbyt krótki. To ogranicza jego przydatność w sytuacjach, gdzie potrzebny jest inny zakres ogniskowej.
Przeczytaj też: Fotografia z teleobiektywem. Sposoby na uchwycenie szczegółów i zbudowanie niezwykłej głębi
Mity wokół obiektywu 50 mm
Wokół obiektywu 50 mm narosło kilka mitów, które warto sprostować:
- Mit o uniwersalności: Choć 50 mm jest wszechstronny, nie zastąpi specjalistycznych obiektywów, takich jak szerokokątne do krajobrazów czy teleobiektywy do sportu.
- Mit o braku potrzeby zoomu („zoomem są twoje nogi”): Często mówi się, że zmiana pozycji fotografa wystarcza do kadrowania przy stałej ogniskowej. W praktyce jednak zmiana pozycji nie zawsze jest możliwa lub wygodna, szczególnie w ciasnych przestrzeniach lub gdy fotografujemy obiekty oddalone od siebie.
- Mit o wyższości nad obiektywem KIT: Obiektywy KIT są często krytykowane ze względu na nienajlepszą jakość wykonania oraz słabą „jasność”. Jednak mają swoje zalety, takie jak wszechstronność i możliwość zmiany ogniskowej. Dla wielu początkujących są bardzo przydatne, bo pozwalają poznać różne długości ogniskowych i style fotografii, zanim zdecydują się na zakup stałoogniskowego obiektywu.
Obiektyw 50 mm jest doskonałym narzędziem, które może znacząco poprawić jakość zdjęć i oferować nowe możliwości twórcze, jednak jego uniwersalność jest ograniczona przez rodzaj matrycy i specyfikę fotografowania. „Standardowość” obiektywu 50 mm jest najbardziej widoczna na aparatach pełnoklatkowych. Na matrycach APS-C ogniskowa 50 mm daje efekt krótkiego teleobiektywu (około 75-80 mm), co zmienia jego zastosowanie.
Dlatego ważne jest, aby wybór obiektywu był świadomy i dostosowany do indywidualnych potrzeb oraz stylu pracy fotografa. Światłosiła obiektywu jest parametrem wartym uwagi, ale decyzję o jego wyborze warto podejmować, mając na uwadze jego specyfikę i własne potrzeby fotograficzne.
Oto pięć obiektywów o ogniskowej 50 mm, które są wysoko oceniane ze względu na jakość obrazu:
- Canon RF 50mm f/1.2L USM: Ten obiektyw przeznaczony dla systemu Canon RF oferuje wyjątkową jakość obrazu, ostrość i piękny efekt bokeh dzięki dużemu otworowi przysłony f/1.2. Jest chwalony za doskonałą ostrość już od pełnego otworu oraz solidne wykonanie.
- Sony FE 50mm f/1.2 GM: Obiektyw z serii G Master, dedykowany aparatom pełnoklatkowym Sony. Charakteryzuje się rewelacyjną ostrością, bardzo dobrą kontrolą aberracji i wyjątkowym bokeh. Dzięki zaawansowanej konstrukcji optycznej idealnie sprawdza się w fotografii portretowej i artystycznej.
- Nikon Z 50mm f/1.2 S: Przeznaczony dla aparatów Nikon Z, ten obiektyw o jasności f/1.2 oferuje niesamowitą ostrość i doskonałe odwzorowanie kolorów. Jego zaawansowana konstrukcja minimalizuje aberracje i zapewnia piękny efekt bokeh, co czyni go idealnym do portretów i fotografii w słabym świetle.
- Sigma 50mm f/1.4 DG HSM Art: Jeden z najpopularniejszych obiektywów serii Sigma Art, kompatybilny z różnymi mocowaniami (Canon, Nikon, Sony). Słynie z doskonałej ostrości i odwzorowania szczegółów już od przysłony f/1.4. Jest świetnym wyborem dla fotografów portretowych i artystycznych, ceniących piękny efekt rozmycia tła.
- Zeiss Otus 55mm f/1.4: Ten ręcznie ostrzący obiektyw jest uznawany za jeden z najlepszych obiektywów standardowych na rynku. Dzięki wyjątkowej jakości optycznej i ostrości na każdej przysłonie oferuje niesamowitą jakość obrazu, choć jego cena i waga sprawiają, że jest przeznaczony głównie dla profesjonalistów.
Każdy z tych obiektywów wyróżnia się pod względem jakości obrazu, ostrości i pięknego bokeh, co sprawia, że są doskonałym wyborem dla wymagających fotografów.
Oto kilka budżetowych obiektywów 50 mm, które oferują dobrą jakość obrazu przy przystępnej cenie:
- Canon EF 50mm f/1.8 STM: Jeden z najpopularniejszych budżetowych obiektywów. Kompatybilny z lustrzankami Canon z mocowaniem EF, oferuje świetną jakość obrazu i jasność f/1.8, co umożliwia fotografowanie w słabym oświetleniu oraz uzyskanie ładnego efektu bokeh. Jest kompaktowy i lekki, idealny dla początkujących.
- Nikon AF-S 50mm f/1.8G: Ten obiektyw to doskonała opcja dla użytkowników lustrzanek Nikon. Zapewnia dobrą ostrość i przyjemny efekt rozmycia tła, a jego konstrukcja jest solidna. Autofokus jest szybki i cichy, dzięki technologii Silent Wave Motor (SWM).
- Sony FE 50mm f/1.8: Dla użytkowników pełnoklatkowych aparatów bezlusterkowych Sony (seria A7) ten obiektyw oferuje dobrą jakość przy niewielkim koszcie. Choć autofokus może być nieco wolniejszy niż w droższych modelach, obiektyw oferuje jasność f/1.8 i ładne odwzorowanie kolorów, idealne do portretów i codziennej fotografii.
- Yongnuo YN 50mm f/1.8 (Canon EF, Nikon F): Yongnuo jest znany z produkcji budżetowych alternatyw dla popularnych obiektywów. Model 50mm f/1.8 to tani odpowiednik Canona i Nikona, który oferuje przyzwoitą jakość obrazu za ułamek ceny oryginalnych obiektywów. Idealny dla osób zaczynających przygodę z fotografią.
- Meike MK 50mm f/1.7 (Sony E, Canon RF, Nikon Z, Fuji X, MFT): Manualny obiektyw o ogniskowej 50 mm i przysłonie f/1.7 dostępny dla wielu systemów bezlusterkowych, w tym Sony, Canon, Nikon, Fuji i Micro Four Thirds. Mimo braku autofocusa, oferuje dobrą jakość obrazu przy niskiej cenie, a dzięki szerokiej kompatybilności sprawdzi się w wielu systemach.
- 7artisans AF 50 mm F1.8 FE STM: Obiektyw z AF, oferuje dobrą jakość obrazu przy niskiej cenie, a dzięki szerokiej kompatybilności sprawdzi się w wielu systemach.
Te obiektywy są cenione za dobrą jakość w stosunku do ceny, co czyni je świetnym wyborem dla osób, które chcą rozpocząć fotografię z obiektywem 50 mm bez dużego nakładu finansowego.
Moje najnowsze zdjęcia znajdziesz w galerii na stronie: https://waskiel.pl/podlasie/
Pamiętaj, że mój blog jest bogatym źródłem informacji i inspiracji dla fotografów.
Jeżeli cenisz treści, które dla Ciebie przygotowuję,
masz możliwość wyrażenia swojego uznania,
na przykład poprzez zafundowanie mi symbolicznej, wirtualnej kawy.
