Fotografowanie obiektywami szerokokątnymi pozwala na uzyskanie wspaniałych kadrów, ale równie łatwo jest zrobić nimi złe zdjęcie. Obiektyw szerokątny kusi możliwością uchwycenia rozległych krajobrazów, przepięknych panoram, dynamicznych scen z życia miasta albo ogromnych połaci chmur i nieba. Jednak często jego prawdziwy potencjał pozostaje niewykorzystany, a efekty nie zawsze są satysfakcjonujące. Dlaczego? Ponieważ fotografowanie tymi obiektywami to nie tylko piękno, ale także wyzwanie. Wymaga wiedzy, umiejętności i, co najważniejsze, praktyki. Jak fotografować obiektywem szerokokątnym, aby totalnie poprawić jakość swoich zdjęć? Odpowiedź znajdziesz poniżej.
Obiektyw szerokokątny (14 mm) pozwala na pokazanie rozległych pejzaży. fot. Marek Waśkiel
Fotografowanie obiektywem szerokokątnym
Przygotowałem kilka naście wskazówek, które pomogą Wam lepiej zrozumieć tajniki fotografowania obiektywem szerokokątnym i podnieść fotograficzne umiejętności.
Obiektywy szerokokątne to takie, które mają krótką ogniskową i szerokie pole widzenia.
Przyjęło się uważać, że obiektywy szerokokątne mają ogniskową od około 24mm do 35mm (dla pełnoklatkowych aparatów). Co za tym idzie – pozwalają na uchwycenie szerokiego pola widzenia, co jest idealne dla krajobrazów i fotografii architektury.
Poznaj skuteczne techniki kreatywnego fotografowania.
Sprawdź mój kurs fotografii online.
Poznaj Pakiet Kursów i Zaoszczędź 1000 zł
Jednak wyróżnia się także obiektywy ultra szerokokątne, które mają ogniskową poniżej 24mm. Warto jednak pamiętać, że te wartości ogniskowej będą różne dla aparatów o różnych rozmiarach matrycy. Dla aparatów z matrycą APS-C, na przykład obiektyw o ogniskowej 10-20 mm będzie miał taki sam kąt widzenia, jak obiektyw 15-35mm dla matrycy pełnoklatkowej. Warto po prostu pamiętać o tzw. mnożniku ogniskowej.
Obiektyw szerokokątny świetnie pokazuje perspektywę kiedy umieszczony jest tuż nad ziemią. fot. Marek Waśkiel
Jak wybrać obiektyw szerokokątny
Obecnie mamy bardzo szeroki wybór obiektywów szerokokątnych dedykowanych do lustrzanek i bezlusterkowców. Pochodzą od producentów aparatów takich jak Nikon, Canon, Sony czy Pentax oraz od producentów tzw. niezależnych czyli Sigma, Tamron czy Tokina. Nie zapominajmy też o rynku obiektywów używanych, na którym można odszukać tańsze egzemplarze. Mogą to być obiektywy typu zoom np. 14-24 mm, 15-35mm, 16-35mm albo obiektywy stałoogniskowe 12 mm, 14 mm, 20 mm itp. Warto jedynie popatrzeć czy potrzebujemy obiektywu z autofocusem czy może wystarczyć obiektyw tylko z ostrzeniem ręcznym (manualnym).
Ogniskowa określa, jak szeroki lub wąski jest zakres widzenia obiektywu. Obiektywy o krótkiej ogniskowej (szerokokątne), mają szerokie pole widzenia, podczas gdy obiektywy o długiej ogniskowej (teleobiektywy) mają wąskie pole widzenia.
Obiektywy szerokokątne wydają się być wyjątkowo atrakcyjne dla fotografów pejzażowych, pozwalając na uchwycenie spektakularnych widoków i dużej przestrzeni krajobrazu.
Obiektyw szerokokątny daje możliwość ciekawego pokazania perspektywy. fot. Marek Waśkiel
Zagrożenia przy fotografowaniu obiektywem szerokokątnym
Ale jak każda technika fotografowania i użytkowania obiektywów także i stosowanie obiektywów szerokątnych stawia przed nami wiele wyzwań. Oto pięć najważniejszych zagrożeń, które mogą napotkać fotografowie przy korzystaniu z obiektywów szerokokątnych:
- Zniekształcenia: Obiektywy szerokokątne są znane z powodowania zniekształceń, zwłaszcza na krawędziach kadru. Wydłużone linie i zniekształcone proporcje mogą zaburzyć kompozycję i oddziaływanie obrazu.
- Trudność z wypełnieniem kadru: Ze względu na rozległość kadru, łatwo jest skończyć z dużą ilością „pustej” przestrzeni, która nie przyczynia się do kreowania pięknego obrazu. W rezultacie zdjęcie może wydawać się puste z brakiem wizualnej równowagi. Po prostu najczęstszym błędem popełnianym fotografii krajobrazowej, wykonywanej za pomocą obiektywu szerokokątnego, jest brak wypełnienia kadru. Zamiast tego jest dużo pustej przestrzeni, która wygląda fatalnie w kadrze.
- Ostrość, głębia ostrości, zniekształcenia formy: Obiektywy szerokokątne mają tendencję do wydłużania perspektywy, co sprawia, że obiekty na pierwszym planie wydają się większe, a te na drugim planie – mniejsze. Z reguły im krótsza ogniskowa, tym łatwiej uzyskiwać jest rozległe głębi ostrości nawet przy niezbyt mocno otwartej przysłonie. Jednak trudno jest uzyskać za pomocą obiektywów szerokokątnych niewielkie głębie ostrości
- Trudności z osiągnięciem odpowiedniej równowagi ekspozycji: Ze względu na duże pole widzenia, bardzo prawdopodobne jest, że w jednym kadru znajdzie się wiele różnych elementów oświetlonych różnymi wartościami natężenia światła. To może utrudnić osiągnięcie zrównoważonej ekspozycji, zwłaszcza gdy słońce pojawia się w kadrze.
- Zmniejszenie skali i odmienność perspektywy: Obiektywy szerokokątne poprzez pokazanie rozległych scen mogą sprawić, że monumentalne krajobrazy, takie jak góry czy wielkie budynki, wyglądają na zaskakująco małe w porównaniu z resztą sceny. To może prowadzić do utraty dramatycznego efektu, który widzimy za pomocą naszego wzroku.
Poprzez zbliżenie się do pierwszego planu obiektyw szerokokątny lepiej odwzorowuje perspektywę i plany. fot. Marek Waśkiel
Jak uniknąć błędów przy fotografowaniu obiektywem szerokokątnym
Opanowanie tych wyzwań jest kluczem do stworzenia efektywnych, atrakcyjnych zdjęć. Jak radzić sobie z potencjalnymi niebezpieczeństwami? Aby uniknąć tych błędów, staraj się zawsze wypełniać kadr.
Wykorzystanie obiektywu szerokokątnego zimą. fot. Marek Waśkiel
- Szukaj interesujących elementów, które mogą stać się ciekawym pierwszym planem i dodać głębi i przestrzeni do Twojego zdjęcia. Może to być kamień, kwiaty, strumień czy choćby ślady na piasku. Pamiętaj, że obiektyw szerokokątny „jakby powiększa i rozciąga” przestrzeń. Poprzez odpowiednie ustawienie obiektywu względem planów (z reguły jak najbliżej) elementy, które wydają się małe gołym okiem, mogą stać się dominujące na zdjęciu. Próba umieszczenia interesującego elementu na pierwszym planie może przyciągnąć oko widza i prowadzić go przez resztę obrazu.
- Nie łącz elementów kadru, które są bardzo odległe od siebie. Obiektyw szerokokątny z reguły powiększy wizualne odległości pomiędzy planami.
- Eksperymentuj z liniami prowadzącymi czyli wykorzystaj naturalne linie w krajobrazie, takie jak ścieżki, rzeki lub krawędzie gór, aby prowadzić oko widza przez obraz. Obiektywy szerokokątne są świetne do wykorzystania tych linii, ponieważ mogą pokazać dużą przestrzeń.
- Rób zdjęcie z niskiej perspektywy, ustawiając aparat na statywie. Obiektywy szerokokątne umożliwiają stworzenie dynamicznej perspektywy, zwłaszcza gdy fotografujesz z niskiego punktu widzenia. Może to również pomóc w podkreśleniu elementów na pierwszym planie oraz wypełnić kadr pięknym niebem.
Podczas fotografowania obiektywem szerokątnym trzeba starać się o ładne pokazanie pierwszego planu. - Komponuj kadr za pomocą najprostszych rozwiązań np. reguły trójpodziału. Podziel obraz na trzy równe części zarówno poziomo, jak i pionowo, a następnie umieść interesujące elementy na lub w pobliżu jednej z tych linii. Pamiętaj o planach na zdjęciu i podkreślaniu ich znaczenia za pomocą głębi ostrości.
- Wykorzystuj najpiękniejsze światło, które jest kluczowym elementem każdej fotografii, a obiektywy szerokokątne mogą podkreślić piękno cudownie oświetlonych elementów krajobrazu. Złota godzina (tuż po wschodzie lub przed zachodem słońca) jest idealna do tworzenia ciepłych, zróżnicowanych obrazów, podczas gdy niebieska godzina (tuż przed wschodem lub po zachodzie słońca) daje chłodniejsze, bardziej nasycone kolory.
- Wykorzystuj przyjazne filtry do zrównoważenia rozpiętości tonalnej sceny (filtr szary połówkowy) i do wzmocnienia lub osłabienia niektórych efektów np. odbić za pomocą filtra polaryzacyjnego. Pamiętaj jednak, aby używać ich z umiarem, ponieważ obiektywy szerokokątne mogą powodować nierównomierne efekty polaryzacji na niebie. Podczas fotografowania obiektywem szerokokątnym z dużym powodzeniem można wykorzystać filtry obojętnie szare (ND) do wprowadzenia pokazania nietypowych efektów ruchu np. chmur czy wody. Uważaj na winietowanie (zaczernienie rogów zdjęcia). Dzieje się tak szczególnie w przypadku korzystania z niedrogiego systemu filtrów, który nie jest specjalnie stworzony dla Twojego obiektywu lub gdy nakładasz wiele wkręcanych filtrów.
- Kontroluj dystorsję, która może wprowadzić nieładne zniekształcenia w kadrze. Obiektywy szerokokątne są znane z tworzenia efektu dystorsji, szczególnie na krawędziach kadru. W przypadku fotografii krajobrazowej nie zawsze jest to problem, ale warto mieć to na uwadze. Jeżeli fotografia wymaga precyzyjnego pokazania kształtów, warto wykorzystać techniki korekcji dystorsji w postprodukcji.
- Bądź kreatywny i nie bój się eksperymentować. Obiektywy szerokokątne dają nieskończone możliwości kreatywnego wykorzystania przestrzeni, światła, kształtów i kolorów. Spróbuj zrobienia zdjęcia z innej perspektywy, na przykład z poziomu ziemi lub aparatem uniesionym wysoko nad głową. Eksperymentuj z czasem naświetlania i efektami, które można uzyskać.
Chcesz nauczyć się robienia pięknych zdjęć? Sprawdź mój kurs fotografii online.
Poznaj Pakiet Kursów i Zaoszczędź 1000 zł
Pamiętaj, że każde narzędzie jest tak dobre, jak umiejętność jego użytkowania. Obiektyw szerokokątny to potężne narzędzie w rękach fotografika. Dlatego warto poświęcić czas na naukę i praktykę, aby w pełni wykorzystać jego potencjał.
