Zastanawiasz się, jak błyskawicznie poprawić jakość swoich zdjęć? Zdradzę Ci sekret najlepszych fotografów – spróbuj robić zdjęcia w trakcie złotej i niebieskiej godziny! Z tego artykułu dowiesz się, co to jest złota i niebieska godzina oraz jak wykorzystać je w swojej twórczości.
Fotografia: złota i niebieska godzina
Złota i niebieska godzina jest bezsprzecznie najlepszym czasem na fotografowanie. Doświadczeni fotografowie uwielbiają te specyficzne fragmenty doby, ponieważ światło pomaga w uzyskaniu bardzo efektownych kadrów. Świadomie nie piszę „dnia”, ponieważ słowo to najbardziej kojarzy się z czasem, kiedy jest po prostu jasno. A oba te okresy potrafią czasami wykroczyć poza ten termin.
Co to jest złota godzina?
Bezsprzecznie najczęściej wykorzystywana jest tzw. złota godzina, czyli fragment dnia w trakcie wschodu słońca i tuż po nim oraz przed zachodem słońca i w czasie jego trwania. Wówczas słońce emituje światło o złotym odcieniu, które przepięknie oświetla fotografowane sceny. Jest ono ciepłe, wyraziste i skutecznie kreśli kontrasty. Kolor w fotografii jest niezwykle ważnym narzędziem. Świadomie używany przez autora może dać rewelacyjne efekty.
Wbrew pozorom – złota godzina nie trwa idealnie 60 minut. Czas jej trwania zależy od szerokości geograficznej, im bliżej Równika tym jest krótszy i nie przekracza czasami kilku minut, ale np. za kołem podbiegunowym w lipcu trwa kilka godzin! Np. w grudniu w Polsce trwa łącznie (rano i wieczorem) około 60 min. natomiast w czerwcu około 120 min. Aby fotografować, kiedy trwa złota i niebieska godzina, należy pojawiać się w wybranym miejscu znacznie wcześniej oraz nastawić się na szybkie działanie. Piękno tych chwil jest niesamowicie ulotne.
W lipcu za kołem podbiegunowym np. na Lofotach można długo się bawić fotografując podczas Złotej Godziny. Trwa ona wówczas prawie 6 godzin! Nie trzeba się spieszyć z ustawieniem i wyborem kadru. Pamiętaj jednak, że największe znaczenie mają ciekawe pomysły na zdjęcia. fot. Marek Waśkiel
Co to jest niebieska godzina?
Jest też czas przed wschodem słońca i po zachodzie słońca (kiedy tarcza słońca nie jest obecna nad horyzontem), który nazywany jest niebieską godziną albo błękitną godziną. Często nie definiuje się jej w kategoriach technicznych, ale zwraca się uwagę na jej znacznie raczej poetyckie. Wyznacza ona w gruncie rzeczy czas półmroku, który trwa zawieszony pomiędzy nocą a dniem. W czasie trwania takiego półmroku światło słoneczne jest rozpraszane – za sprawą efektu Rayleigha – na cząstkach powietrza atmosferycznego i staje się ciemnoniebieskie.
Niebieska godzina pozwala na wykonanie zdjęć w chłodnej tonacji. Więcej o zasadach prawidłowego naświetlania zdjęć przeczytasz we wpisie ekspozycja w fotografii. fot. Marek Waśkiel
O wiele wcześniej, nim słońce wzniesie się ponad linię horyzontu i stanie się dla nas widoczne, jego promienie dosięgają chmur i zabarwiają je – najpierw na fioletowo, potem coraz bardziej na czerwono i wreszcie na żółto. Światło Niebieskiej Godziny jest podobne zarówno o świcie jak i po zmierzchu ale nasza ludzka natura sprawia, że postrzegamy je odmiennie. Ranek wydaje się nam po prostu bardziej chłodny i smutny, a wieczór bardziej przyjazny i towarzyski, jako zamknięcie mijającego dnia i okazja do odpoczynku.
Poznaj skuteczne techniki kreatywnego fotografowania.
Sprawdź mój kurs fotografii online.
Poznaj Pakiet Kursów i Zaoszczędź 1000 zł
Jeżeli masz telefon z Androidem to w wyznaczaniu Złotej i Niebieskiej godziny podczas pleneru pomoże Ci program np. Exsate Golden Hour (bardzo przydatny dla fotografów krajobrazu) natomiast klasykiem jest The Photographer’s Ephemeris (TPE) działający na Androidzie oraz iPad i iPhone oraz na komputerze stacjonarnym.
Złota i niebieska godzina w fotografii krajobrazu
Złota godzina jest wspaniałym czasem, w którym powstają najpiękniejsze zdjęcia krajobrazowe. Jeśli dobrze ją wykorzystasz Twoje zdjęcia będą nasycone wspaniałymi kolorami. Dzieje się tak za sprawą słońca, które znajduje się nisko nad horyzontem. Jego promienie są przefiltrowane przez atmosferę, której cząstki rozpraszają niebieskie światło i umożliwiają przechodzenie światła o ciepłej barwie: czerwieni, pomarańczy i żółci. Podczas docierania światła o ciepłej barwie do chmur, terenu i innych obiektów, nasze otoczenie staje się nim jakby nasączone.
Dlatego fotograf krajobrazu musi bardzo wcześnie wstawać i późno kłaść się spać. Nie można przesypiać tych fragmentów doby, podczas których świat oświetlany jest najpiękniejszym światłem.
Nieustannie trzeba przecież pamiętać, że to właśnie światło tworzy nasze najwspanialsze kadry.
W Polsce Złota Godzina w zależności od pory roku trwa od około 60 min w grudniu (po 30 min rano i wieczorem) po ponad 120 min w czerwcu. Zwróć też uwagę na wykorzystanie nieostrości na tym zdjęciu – jeżeli chcesz osiągnąć podobny efekt, przeczytaj artykuł jak robić ostre zdjęcia. fot. Marek Waśkiel
Co ze światłem w południe?
Czy to oznacza, że wyłącznie wschody i zachody słońca oraz towarzyszący im zmierzch nadają się na fotografię plenerową? Czy białe, jaskrawe światło południa jest rzeczywiście takie okropne? Niestety tak. Na ogół unikam fotografowania krajobrazów w południe. Światło nie zapewnia im magii.
W zasadzie jest wyłącznie jeden rodzaj krajobrazów, które można fotografować w jasne słoneczne południe. Są nimi kaniony, wąskie skaliste szczeliny oraz detale ładnie odbijające jaskrawe światło. Odbicia światła w ciemnych wnętrzach głębokich kanionów bardzo często nadają im piękny kolorowy blask. Odbite od skał światło może być zaskakująco intensywne i kolorowe, tworząc fotogeniczną mieszankę czerwieni, pomarańczy i fioletu.
Co robić w pochmurny dzień?
Miękkie, łagodne światło podczas pochmurnego dnia wykorzystuję przede wszystkim w czasie fotografowania wodospadów i strumieni, scen w głębi lasu oraz niektórych dziko żyjących zwierząt. Światło pochmurne zwykle działa najlepiej w przypadku obiektów, które same w sobie są kolorowe.
Takimi miejscami są np. barwy wiosennego albo jesiennego lasu, cudownie ukazujące się podczas pochmurnego dnia. W pochmurny dzień wnętrze lasu jest pozbawione kontrastowych scen, które doprowadzają do powstania prześwietlonych i niedoświetlonych fragmentów kadru. Dobrym tematem podczas pochmurnego dnia może być także mgła.
Rozproszone światło pochmurnego dnia w zimowym lesie. Z tego wpisu dowiesz się, jak fotografować las. ISO 400/ 200 mm / f5,6 / 1/200 s. fot. Marek Waśkiel
Nie bój się eksperymentów
Oczywiście, nie ma powodu, aby fotografować w plenerze wyłącznie o jednym czasie. Bardzo lubię eksperymentować z fotografowaniem podczas różnych warunków oświetleniowych oraz pogodowych. Nie boję się porażek. Okazuje się jednak, że najczęściej efekty są zdumiewająco ciekawe.
Nie ma jednej idealnej pory na fotografowanie każdego krajobrazu. Zawsze najważniejsze są cele, które chcemy osiągnąć. Oczywiście złota czy niebieska godzina, wschody, zachody słońca oraz zmierzch najczęściej dadzą najlepsze efekty. Warto jednak próbować w innych częściach dnia. W fotografii krajobrazowej musisz się tylko pogodzić z faktem, że pozostanie Ci mało czasu na sen.
Jak wykorzystać złotą i niebieską godzinę w fotografowaniu?
Pamiętaj – fotografowanie to zapisywanie światłem (lub bardziej poetycko – malowanie światłem). Jeżeli światło jest kiepskie, to zdjęcie również jest w naturalny sposób złe! Można być w najwspanialszym plenerowym miejscu na świecie i nie zrobić tam dobrego zdjęcia, ponieważ o mocy kadru zadecyduje jakość zarejestrowanego w nim światła.
Niestety bardzo często fotografowie nie widzą niekorzystnych cech światła lub będąc pod presją czasu, fotografują w złych warunkach. Światło ma cztery cechy wpływające na jakość zdjęcia: kierunek, barwę, natężenie i charakter. Trzeba cechy dostrzegać i twórczo je wykorzystywać. Jest wiele rozwiązań pomagających fotografowi w uzyskaniu ciekawych ujęć. Światło to najprostsze z nich.
Złota Godzina / Norwegia / Nikon d800 / 14 mm / 1/10 s / f 16 /ISO: 100 / filtry: brak + statyw
Regularnie korzystaj ze Złotej i Niebieskiej Godziny. Dla swoich zdjęć poszukuj jak najlepszego światła. Wypatruj nietypowych warunków pogodowych: frontów burzowych, mgieł, silnego wiatru poruszającego wyraziste chmury na niebie.
Światło będzie najskuteczniejszym kreatorem Twojego zdjęcia!
Moje NAJNOWSZE ZDJĘCIA znajdziesz w GALERII na stronie: https://waskiel.pl/podlasie/
Pamiętaj, że mój blog jest bogatym źródłem informacji i inspiracji dla fotografów.
Jeżeli cenisz treści, które dla Ciebie przygotowuję,
masz możliwość wyrażenia swojego uznania,
na przykład poprzez zafundowanie mi symbolicznej, wirtualnej kawy.
