Fotografia krajobrazowa jest wspaniałym hobby. Jeżeli zadajesz sobie pytanie jak fotografować krajobrazy, oto zestawienie kilkunastu podpowiedzi. Proste wskazówki dotyczą tego, gdzie fotografować i jak wykorzystać światło w fotografii.
Wskazuję na kilka akcesoriów fotograficznych np. filtry albo statyw, które będą bardzo pomocne. Namawiam też, aby fotografować zapisując pliki w RAW, dbać o ekspozycję oraz prawidłowo i precyzyjnie ustawiać ostrość.
Przypominam jeszcze, że trzeba zadbać o kompozycję i … samego siebie! Więcej cennych wskazówek znajdziesz w moim e-booku “Chodzę sobie po Podlasiu”, warto go pobrać i przeczytać – jest bezpłatny!
Przygotowałem: 12 porad dla fotografów krajobrazu, które pomogą w robieniu ciekawszych zdjęć. Jeżeli rozpoczynacie swoją przygodę z fotografią krajobrazową, warto, abyście pamiętali, że istnieje kilka elementów, które niezawodnie pomagają w uzyskaniu dobrych kadrów.
Artykuł zawiera wiele linków do rozbudowanych materiałów opisujących konkretne zagadnienia. Proszę korzystaj z nich, kiedy chcesz korzystać z większej dawki wiedzy.
Jak fotografować krajobrazy, aby efekty były rewelacyjne? Podstawowe umiejętności każdego fotografa, dotyczące tego, jak ustawić czas, dobrać przesłonę i ISO, pozwalają na otrzymywanie jedynie poprawnych kadrów. Jakże istotny jest jeszcze dobór miejsca i czasu wykonywania zdjęć oraz ustawienie prawidłowiej ostrości! Bardzo często kluczem do sukcesu jest np. zrozumienie i zastosowanie klasycznych (i co ważne, skutecznych) zasad kompozycji, np. roli podziału kadru, zadań stojących przed liniami wiodącymi, wykorzystania pierwszego planu. Bywa tak, że dobór niepozornego filtra fotograficznego potrafi zmienić pozornie banalny kadr w efektowne ujęcie.
Aby pomóc Wam w opanowaniu podstaw sztuki fotografowania krajobrazu, przygotowałem kilka najważniejszych wskazówek jak fotografować krajobrazy. Jeżeli postaracie się je zastosować w czasie najbliższego pleneru, z pewnością pomogą w uzyskaniu jeszcze ciekawszych kadrów.
Burza nad Podlasiem. fot. Marek Waśkiel
1. Wybierz miejsce, w którym będziesz fotografować.
Na początku przygody z fotografią najlepiej niech to będzie miejsce bardzo blisko domu. Możesz wówczas szybko reagować na pogodę, która jest jednym z podstawowych elementów przygotowania dobrego kadru. Odległość około 50 km umożliwia dojazd autem w około godzinę i taka jest właśnie odpowiednia odległość, która powinna stać się terenem Twoich poszukiwań. Musisz poznać swoją okolicę i dostosować wizję kadrów do wybranych miejsc. Najlepiej poprzez spacery pozwalające na powolne przyglądanie się okolicy. Wykorzystaj mapy i aplikacje na smartfony do uzyskania podpowiedzi, gdzie i kiedy będzie np. wschód lub zachód słońca.
W złotej godzinie nad Biebrzą. fot. Marek Waśkiel
2. Fotografuj tylko przy najlepszym świetle.
Najpiękniejsze zdjęcia powstają wyłącznie przy najbardziej korzystnym świetle. W wielu wypadkach będzie to złota godzina oraz błękitna godzina. Jednak także w innych częściach dnia możesz fotografować wspaniałe pejzaże, o ile masz pomysł, jak pokazać atrakcyjny kadr. Pamiętaj nieustannie, że to przede wszystkim światło tworzy zdjęcia. Bez dobrego światła nie ma szans na interesujący kadr. Nie ma lepszego czasu na fotografowanie niż świt. Wówczas kolory są najpiękniejsze a widziane przez nas krajobrazy stają magiczne. Wykorzystaj ten czas na tworzenie Twoich najlepszych kadrów!
ŚWIETNY KURS FOTOGRAFII DLA POCZĄTKUJĄCYCH
3. Fotografuj, zapisując pliki w formacie RAW i naucz się programu graficznego do ich wywołania.
Zapisując pliki na karcie pamięci w formacie RAW wykorzystasz pełnię fotografii cyfrowej. Oczywiście samo zdjęcie zapisane w RAW nie jest dziełem sztuki. Trzeba je jeszcze “wywołać” czyli zrobić to wszystko, co z reguły robi procesor obrazu w aparacie, kiedy fotografuje się w formacie jpeg. Tak! Już fotografujesz w RAW jedynie są one z reguły przetwarzane przez aparat i zapisywane jako jpeg. Kiedy świadomie zapisze się pliki w formacie RAW to otwierają się przed fotografem ogromne możliwości samodzielnego doprowadzenia całego procesu fotograficznego do końca, którym to jest wspaniała odbitka. Oprócz fotografowania w RAW trzeba nauczyć się programu do jego obróbki np. Lightroom.
Jeśli nie wiesz czym jest RAW z tego artykułu dowiesz się dlaczego warto z niego korzystać. Zapraszam poczytaj!
Płot i wierzby w Dolinie Narwi. fot. Marek Waśkiel
4. Zadbaj o dobrą ekspozycję – czyli to otrzymywanie zdjęcia takim, jakim chcesz, aby ono było.
Światłomierz w aparacie pomoże Ci w uzyskaniu matematycznie poprawnej ekspozycji. Musisz jednak pamiętać, że ekspozycja nie jest jedynie czystą matematyką, ponieważ ma także wymiar twórczy. Nie zawsze podpowiedź światłomierza będzie idealnym rozwiązaniem. Do kontroli poprawności ekspozycji wykorzystaj histogram. W fotografii krajobrazowej stosuj przede wszystkim niskie ISO w celu uzyskania najlepszej z możliwych jakości obrazu. Dobra ekspozycja musi opierać się na pomyśle efektownego pokazania miejsca, które Cię zainteresowało. Zawsze trzeba rozważać, który z czynników jest najbardziej ważny: może przysłona, może czas ekspozycji a może jednak ISO? Ze światła i owych trzech ustawień składa się każdy z kadrów.
Nad Bugiem. fot. Marek Waśkiel
5. Zadbaj o dobrą kompozycję.
Podczas każdej sesji fotograf może wykorzystać mnóstwo technik ale przede wszystkim musi nieustannie pamiętać o wyborze motywu, który poprzez pojawianie się na pierwszym planie przyciągnie wzrok widza. Niestety jakże często w kadrze panuje chaos i nagromadzenie zbędnych elementów ponieważ autor nie wiem o czym jest jego zdjęcie i nie stosuje nawet najprostszego sposobu uporządkowania kadru. Porządkowaniem kadru jest kompozycja (np. reguła trójpodziału, linie wiodące, perspektywa i dynamika kadru, kolor). Oczywiście są różne rodzaje kompozycji w fotografii. Ich skutecznie zastosowanie znacznie zwiększa moc przekazu.
Zobacz 3 minutowy film z mnóstwem inspirujących kadrów.
Istotny będzie także dobór właściwego obiektywu, to on w znacznej mierze zadecyduje o szansach na skomponowanie sceny. Nie ma idealnej ogniskowej, która zapewnia zawsze udane kadry. Czasami świetnym rozwiązaniem jest stosowanie obiektywu szerokokątnego, a innym długiej ogniskowej. Wszystko zależy od naszej koncepcji. W fotografii krajobrazowej warto wykorzystać kontrasty: barw, ruchu, bezruchu, jasnego i ciemnego itp. oraz np. linie wiodące. Recepta na świetne zdjęcie krajobrazowe brzmi bardzo prosto: znajdź superatrakcyjny pierwszy plan i umieść go na tle dramatycznego nieba. Przydatna dla początkujących fotografów jest znajomość trójpodziału jako najprostszej formy kompozycji. Znając ją, inaczej zaczynasz układać kadr.
Późną wiosną na Podhalu.fot. Marek Waśkiel
6. Ustaw prawidłową ostrość.
Wydawałoby się, że odpowiedź na pytanie jak robić ostre zdjęcia lustrzanką jest banalnie prosta: użyj autofokusa, wyceluj i strzel. Niestety efekty takiego działania bywają opłakane i dalekie od oczekiwanych wyników. Jak się przekonałem np. podczas moich warsztatów fotografii krajobrazowej bardzo wiele osób nie dostrzega ostrości i nieostrości w kadrach. Nie wie jak dobrać parametry, aby uzyskać zamierzony efekt ostrości. Najczęściej zdają się na przypadek i decyzję autofokusa. To nie są dobre wybory. Jak ustawić ostrość? Najlepiej ręcznie, korzystając z wizjera oraz podglądu na żywo. Warto nieustannie kontrolować, jak mamy ustawioną ostrość. Autofokus bywa zawodny. Nie ustawiaj nigdy ostrości na tzw. nieskończoność. Z reguły w fotografii krajobrazu dobre rezultaty daje ustawienie ostrości na około 1/3 głębokości sceny.
Łąki nad Narwią. fot. Marek Waśkiel
7. Domknij przysłonę do odpowiedniej wielkości i wykorzystaj do jej kontrolowania przycisk podglądu głębi ostrości.
Dobór przysłony jest jednym z ważniejszych elementów kompozycji, wpływa bowiem na finalny wygląd kadru i jego odbiór u widza. W przypadku zdjęć krajobrazowych stosowane są raczej małe otwory przysłon np. f/8, f/11 albo f/16. Zapewniają one pokazanie wielu planów jako ostrych. Podczas fotografowania z ręki, jeżeli fotografowane plany są daleko i głębia ostrości może być stosunkowo mała, po prostu otwórz przysłonę do f4 albo f 5,6. Jak fotografować krajobrazy jeżeli pragniesz mieć wszystkie plany pokazane jako ostre? Wówczas domknij przesłonę do ok f 16, ustawiając ostrość zgodnie z poradą z punktu 5. Nie bój się jednak fotografować krajobrazów z innymi wartościami przysłony, jeżeli chcesz pokazać pejzaż właśnie w ten sposób.
Nad stawami w Zalesiu Górnym. fot. Marek Waśkiel
8. Zastosuj przyjazne filtry, czyli filtr polaryzacyjny oraz połówkowy szary (nazywany czasami filtrem gradacyjnym).
Filtr polaryzacyjny pomaga w przyciemnieniu błękitu nieba, zwiększeniu intensywności barw przedmiotów, redukcji lub zwiększeniu odbić od szyb, wody czy gładkich powierzchni (poza większością metali i luster). Filtr połówkowy szary służy do kompensacji zbyt dużej rozpiętości tonalnej sceny. Zastanów się nad zastosowaniem filtra całościowego ND (czyli obojętnie szarego) o dużej gęstości do pokazania efektu ruchu w przyrodzie przy długich czasach ekspozycji.
Bezkres pól w okolicach Krynek. fot. Marek Waśkiel
9. Wykorzystaj solidny statyw, dobrą głowicę i wężyk spustowy, albo samowyzwalacz, aby zredukować możliwość wykonywania poruszonych zdjęć.
Pomyślcie: zdjęcia nocne, z długimi czasami ekspozycji, wschód lub zachód słońca, zdjęcia zacienionych wnętrz, dalekie plany fotografowane przy użyciu obiektywów długoogniskowych, powtarzanie tych samych ujęć z różnymi ustawieniami punktów ostrości i różnymi ekspozycjami, wykonywanie panoram lub ujęć do HDR, zdjęcia makro… to tylko niektóre tematy przy, których nie sposób obejść się bez statywu. Mała ilość światła zawsze będzie wymagały od nas zastosowania długich czasów ekspozycji lub bardzo wysokich czułości matrycy (wyrażanych w ISO). Ustawiaj statyw stabilnie i popatrz, czy się jednak nie porusza, ustawiony np. w gęstej trawie, na piasku, w błocie czy śniegu. Szkoda wysiłku na produkcję nieostrych zdjęć.
Jak wybrać statyw – podpowiedź znajdziesz tutaj!
Chmury pędzące nad wiatrakiem. fot. Marek Waśkiel
10. Spakuj wszystko w wygodny plecak fotograficzny
Trudno jest o dobry plecak fotograficzny. Większość producentów dostarcza modele, które świetnie dbają o sprzęt i jednocześnie niestety zupełnie nie zajmują się wygodą osoby noszącej ów bagaż. Do dłuższych wędrówek zastanów się więc nad adaptacją plecaka turystycznego do noszenia aparatu i obiektywów.
Zachód Słońca nad Narwią w okolicach Tykocina. fot. Marek Waśkiel
11. Fotografuj w samotności.
Dzięki temu będzie można swobodnie pracować nad wymyślonym kadrem.
Zachód Słońca w okolicach Supraśla. fot. Marek Waśkiel
12. Zadbaj o siebie i swoje bezpieczeństwo i wygodę.
Koniecznie informuj, dokąd się wybierasz i kiedy zamierzasz powrócić. Podstawą dobrego humoru na plenerze jest także odzież – dobra i odpowiednio dobrana do pory roku. Ważne są buty np. na wschody słońca przydają się buty gumowe. Nie zapominaj o drobiazgach takich jak dodatkowe akumulatory, latarka itp. oraz o jedzeniu i piciu.
Pozdrawiam 🙂
Marek Waśkiel
BESTSELLER / PORADNIK O FOTOGRAFOWANIU KRAJOBRAZÓW:
7 komentarzy
…..i to jest strzał w dychę – Wszystko zebrane “do kupy” i porobione linki do podtematów. Extra. Ogromna to pomoc, bo i niby wszystko wiadomo w temacie, ale jak człowiek przeczyta, to się okazuje, że baaaardzo często w pośpiechu zapomina się o tym czy owym. Przy okazji – ile stron liczy sobie Poradnik? Zasadzam sie na niego, jeno finanse cały czas w paskudny sposób kładą mi sie trupem pod nogami mymi starymi i nie mogę ich przeskoczyć 🙂
Poradnik Jak fotografować krajobrazy ma 170 stron. Pozdrawiam 🙂
Witam. Zakupiłem poradnik. Jest super. Bardzo fajnie napisany. Na pewno wiele informacji mi się z niego przyda na urlopie w bieszczadach 🙂
Dzień dobry 🙂 Bardzo się cieszę! Udanych kadrów 🙂 Pozdrawiam!
Dziękuję za to kompendium – faktycznie to są kluczowe porady i wskazówki. Teraz tylko przekuwać to w praktykę 🙂 Samo poszukiwanie kadrów i optymalnych ustawień/wizji sceny daje jakąś satysfakcję. A oglądając Pana fotografie można przynajmniej utwierdzić się w przekonaniu, że “da się!”. Pozdrawiam 🙂
Szanowny Panie Marku, szkoda że nie podaje Pan parametrów np. pisze Pan o filtrach ale nie p[odaje Pan jekiego Pan użył na zdjęciu przykładowym lub jaka przysłona itp. Pański cukierek którym Pan częstuje pozostaje cały czas w pazłotku. Pozdrawiam
Dzień dobry. Proszę poczytać inne wpisy na blogu. Parametry są w nich bardzo często podawane. Jednak nie sądzę, aby były to skuteczne podpowiedzi. Na powstanie kadru mają wpływ także odmienne czynniki niż tylko poprawne parametry ekspozycji ale rozumianej jako matematycznie poprawna. Marek filtrów itp. nie podaję ponieważ nie ma to tak istotnego znaczenia. Jednak np. w opisie filtrów połówkowych szarych znajdzie Pan co najmniej kilka wymienionych marek jako owe polecane. Pozdrawiam 🙂