Fotografia krajobrazowa to niesamowite hobby. Jeżeli zadajesz sobie pytanie, jak fotografować krajobrazy – znalazłeś się we właściwym miejscu. Oto zestawienie najważniejszych informacji o fotografowaniu w plenerze. W artykule przeczytasz o tym, gdzie najlepiej fotografować krajobrazy i jak wykorzystać światło w fotografii. Dowiesz się, jaki aparat i akcesoria przydadzą Ci się fotografii terenowej. Przekonasz się, w jakim formacie zapisywać zdjęcia krajobrazowe i jak zadbać o ich prawidłową ekspozycję. Nauczysz się też precyzyjnie ustawiać ostrość. Serdecznie zapraszam!
Fotografia krajobrazowa
Jeżeli dopiero rozpoczynasz swoją przygodę z fotografią krajobrazową, warto abyś pamiętał, że istnieje kilka elementów, które niezawodnie pomagają w uzyskiwaniu niezłych kadrów. To przede wszystkim ustawianie czasu, dobieranie przesłony i ISO. Jednak opanowanie tych umiejętności zapewnia „tylko” poprawność techniczną zdjęcia.
Z tego wpisu dowiesz się, co robić, aby Twoje zdjęcia krajobrazu były rewelacyjne!
W fotografii krajobrazowej istotny jest jeszcze dobór miejsca i czasu wykonywania zdjęć oraz ustawienie prawidłowiej ostrości! Bardzo często kluczem do sukcesu jest zrozumienie i zastosowanie klasycznych (i co ważne, skutecznych) zasad kompozycji fotograficznej (np. roli podziału kadru, zadań stojących przed liniami wiodącymi, wykorzystania pierwszego planu). Bywa tak, że odpowiedni dobór filtra fotograficznego potrafi zmienić pozornie banalny kadr w efektowne ujęcie.
Wiele cennych wskazówek znajdziesz też w moim darmowym e-booku o fotografii „Chodzę sobie po Podlasiu”, warto go pobrać i przeczytać.
12 najważniejszych porad dla fotografa krajobrazu
Poniżej znajdziesz 12 porad dla fotografów krajobrazu, które pomogą Ci otrzymaniu rewelacyjnych zdjęć.
1. Uważnie wybierz miejsce, w którym będziesz fotografować krajobraz
W fotografii krajobrazowej ogromne znaczenie ma wybór miejsca. Burza nad Podlasiem. fot. Marek Waśkiel
Na początku przygody z fotografią najlepiej niech to będzie miejsce bardzo blisko domu. Możesz wówczas szybko reagować na pogodę, która jest jednym z podstawowych elementów przygotowania dobrego kadru. Odległość około 50 km umożliwia dojazd autem w około godzinę i taka jest właśnie odpowiednia odległość, która powinna stać się terenem Twoich poszukiwań. Musisz poznać swoją okolicę i dostosować wizję kadrów do wybranych miejsc. Najlepiej poprzez spacery pozwalające na powolne przyglądanie się okolicy. Wykorzystaj mapy i aplikacje na smartfony do uzyskania podpowiedzi, gdzie i kiedy będzie np. wschód lub zachód słońca. Więcej o śledzeniu zjawisk atmosferycznych dowiesz się z artykułu prognoza pogody dla fotografów.
2. Fotografuj krajobrazy tylko przy najlepszym świetle
Kreatywne wykorzystanie światła w fotografii krajobrazowej. Potok w Bieszczadach. fot. Marek Waśkiel
Najpiękniejsze zdjęcia powstają wyłącznie przy najbardziej korzystnym świetle. W wielu wypadkach będzie to złota i niebieska godzina. Jednak także w innych częściach dnia możesz fotografować wspaniałe pejzaże, o ile masz pomysł, jak pokazać atrakcyjny kadr.
Pamiętaj nieustannie, że to przede wszystkim światło tworzy zdjęcia. Bez dobrego światła nie ma szans na interesujący kadr. Wiele cennych informacji znajdziesz też w artykule światło w fotografii.
Nie ma lepszego czasu na fotografowanie, niż świt. Wówczas kolory są najpiękniejsze a widziane przez nas krajobrazy stają magiczne. Wykorzystaj ten czas na tworzenie Twoich najlepszych kadrów!
Praktyczne wykorzystanie Pięknego Światła w fotografii to również jeden z podstawowych tematów moich stacjonarnych kursów fotograficznych w Warszawie.
3. Fotografuj krajobrazy zapisując pliki w formacie RAW
Zapisując pliki na karcie pamięci w formacie RAW wykorzystasz pełnię fotografii cyfrowej. Oczywiście samo zdjęcie zapisane w RAW nie jest dziełem sztuki. Trzeba je jeszcze „wywołać” czyli zrobić to wszystko, co z reguły robi procesor obrazu w aparacie, kiedy fotografuje się w formacie jpeg.
Z technicznego punktu widzenia – już fotografujesz w RAW. Gdy wybierzesz inny format – pliki są jedynie przetwarzane przez aparat. Świadomie zapisywanie plików w formacie RAW otwiera przed fotografem ogromne możliwości samodzielnego doprowadzenia całego procesu fotograficznego do końca, którym to jest wspaniała odbitka. Oprócz fotografowania w RAW trzeba nauczyć się programu do jego obróbki np. Lightroom. Więcej o różnicach pomiędzy poszczególnymi formatami plików przeczytasz we wpisie RAW czy JPEG.
Płot i wierzby w Dolinie Narwi. fot. Marek Waśkiel
4. Zadbaj o dobrą ekspozycję fotografii krajobrazowych
Najważniejsza wiedza o fotografii w jednym miejscu – sprawdź kurs fotografii online.
Poznaj Pakiet Kursów i Zaoszczędź 259 zł
Światłomierz w aparacie pomoże Ci w uzyskaniu matematycznie poprawnej ekspozycji. Musisz jednak pamiętać, że ekspozycja nie jest jedynie czystą matematyką, ponieważ ma także wymiar twórczy.
Nie zawsze podpowiedź światłomierza będzie idealnym rozwiązaniem. Do kontroli poprawności ekspozycji wykorzystaj histogram. W fotografii krajobrazowej stosuj przede wszystkim niskie ISO w celu uzyskania najlepszej z możliwych jakości obrazu.
Dobra ekspozycja w fotografii musi opierać się na pomyśle efektownego pokazania miejsca, które Cię zainteresowało. Zawsze trzeba rozważać, który z czynników jest najbardziej ważny: może przysłona, może czas ekspozycji, a może jednak ISO? Ze światła i owych trzech ustawień składa się każdy z kadrów.
Przykład ekspozycji w fotografii krajobrazowej. Nad Bugiem. fot. Marek Waśkiel
5. Zadbaj o dobrą kompozycję zdjęć krajobrazowych
Podczas każdej sesji fotograf może wykorzystać mnóstwo technik ale przede wszystkim musi nieustannie pamiętać o wyborze motywu, który poprzez pojawianie się na pierwszym planie przyciągnie wzrok widza.
Niestety jakże często w kadrze panuje chaos i nagromadzenie zbędnych elementów, ponieważ autor nie wie, o czym jest jego zdjęcie i nie stosuje nawet najprostszego sposobu uporządkowania kadru. Porządkowaniem kadru to domena prawidłowej kompozycji fotograficznej (np. reguła trójpodziału, linie wiodące, perspektywa i dynamika kadru, kolor). Oczywiście są różne rodzaje kompozycji w fotografii. Ich skutecznie zastosowanie znacznie zwiększa moc przekazu.
Zobacz 3 minutowy film z mnóstwem inspirujących kadrów krajobrazowych.
Istotny będzie także dobór właściwego obiektywu, to on w znacznej mierze zadecyduje o szansach na skomponowanie sceny. Nie ma idealnej ogniskowej, która zapewnia zawsze udane kadry. Czasami świetnym rozwiązaniem jest stosowanie obiektywu szerokokątnego, a innym długiej ogniskowej.
Wszystko zależy od naszej koncepcji i pomysłów na zdjęcia. W fotografii krajobrazowej warto wykorzystać kontrasty: barw, ruchu, bezruchu, jasnego i ciemnego itp. oraz np. linie wiodące.
Recepta na świetne zdjęcie krajobrazowe brzmi bardzo prosto: znajdź superatrakcyjny pierwszy plan i umieść go na tle dramatycznego nieba. Przydatna dla początkujących fotografów jest znajomość trójpodziału jako najprostszej formy kompozycji. Znając ją, inaczej zaczynasz układać kadr. Mnóstwo sposobów pozyskiwania wiedzy fotograficznej znajdziesz też w artykule jak się uczyć fotografii.
Pomysł na zdjęcie krajobrazu. Późną jesienią na Suwalszczyźnie.fot. Marek Waśkiel
6. Ustaw prawidłową ostrość
Wydawałoby się, że odpowiedź na pytanie jak robić ostre zdjęcia jest banalnie prosta: użyj autofokusa, wyceluj i strzel. Niestety efekty takiego działania bywają opłakane i dalekie od oczekiwanych wyników. Jak się przekonałem np. podczas moich warsztatów fotografii krajobrazowej bardzo wiele osób nie dostrzega ostrości i nieostrości w kadrach. Nie wie jak dobrać parametry, aby uzyskać zamierzony efekt ostrości. Najczęściej zdają się na przypadek i decyzję autofokusa. To nie są dobre wybory.
Jak ustawić ostrość? Najlepiej ręcznie, korzystając z wizjera oraz podglądu na żywo. Warto nieustannie kontrolować, jak mamy ustawioną ostrość. Autofokus bywa zawodny. Nie ustawiaj nigdy ostrości na tzw. nieskończoność. Z reguły w fotografii krajobrazu dobre rezultaty daje ustawienie ostrości na około 1/3 głębokości sceny.
Wykorzystanie ostrości w fotografii krajobrazowej. Łąki nad Narwią. fot. Marek Waśkiel
7. Domknij przysłonę do odpowiedniej wielkości
Dobór przysłony jest jednym z ważniejszych elementów kompozycji, wpływa bowiem na finalny wygląd kadru i jego odbiór u widza. W przypadku zdjęć krajobrazowych stosowane są raczej małe otwory przysłon np. f/8, f/11 albo f/16. Zapewniają one pokazanie wielu planów jako ostrych. Podczas fotografowania z ręki, jeżeli fotografowane plany są daleko i głębia ostrości może być stosunkowo mała, po prostu otwórz przysłonę do f4 albo f 5,6.
Jak fotografować krajobrazy jeżeli pragniesz mieć wszystkie plany pokazane jako ostre? Wówczas domknij przesłonę do ok f 16, ustawiając ostrość zgodnie z poradą z punktu 5. Nie bój się jednak fotografować krajobrazów z innymi wartościami przysłony, jeżeli chcesz pokazać pejzaż właśnie w ten sposób.
Wykorzystanie przysłony w fotografii krajobrazu. Nad stawami w Zalesiu Górnym. fot. Marek Waśkiel
8. Zastosuj przyjazne filtry czyli filtr polaryzacyjny oraz połówkowy szary
Filtr polaryzacyjny pomaga w przyciemnieniu błękitu nieba, zwiększeniu intensywności barw przedmiotów, redukcji lub zwiększeniu odbić od szyb, wody czy gładkich powierzchni (poza większością metali i luster). Filtr połówkowy szary służy do kompensacji zbyt dużej rozpiętości tonalnej sceny. Zastanów się nad zastosowaniem filtra całościowego ND (czyli obojętnie szarego) o dużej gęstości do pokazania efektu ruchu w przyrodzie przy długich czasach ekspozycji.
Przykład wykorzystania filtrów w fotografii pejzażowej. Poranne mgły. fot. Marek Waśkiel
9. Wykorzystaj solidny statyw, dobrą głowicę i wężyk spustowy albo samowyzwalacz
Pomyślcie: zdjęcia nocne, z długimi czasami ekspozycji, wschód lub zachód słońca, zdjęcia zacienionych wnętrz, dalekie plany fotografowane przy użyciu obiektywów długoogniskowych, powtarzanie tych samych ujęć z różnymi ustawieniami punktów ostrości i różnymi ekspozycjami, wykonywanie panoram lub ujęć do HDR, zdjęcia makro… to tylko niektóre tematy przy, których nie sposób obejść się bez statywu fotograficznego. Mała ilość światła zawsze będzie wymagały od nas zastosowania długich czasów ekspozycji lub bardzo wysokich czułości matrycy (wyrażanych w ISO). Ustawiaj statyw stabilnie i popatrz, czy się jednak nie porusza, ustawiony np. w gęstej trawie, na piasku, w błocie czy śniegu. Szkoda wysiłku na produkcję nieostrych zdjęć.
Chmury pędzące nad wiatrakiem. fot. Marek Waśkiel
10. Spakuj wszystko w wygodny plecak fotograficzny
Trudno jest o dobry plecak fotograficzny. Większość producentów dostarcza modele, które świetnie dbają o sprzęt i jednocześnie niestety zupełnie nie zajmują się wygodą osoby noszącej ów bagaż. Do dłuższych wędrówek zastanów się więc nad adaptacją plecaka turystycznego do noszenia aparatu i obiektywów.
Przykład kompozycji centralnej w fotografii krajobrazowej. Zachód Słońca nad Narwią w okolicach Tykocina. fot. Marek Waśkiel
11. Fotografuj w samotności
Dzięki temu będzie można swobodnie pracować nad wymyślonym kadrem.
Zachód Słońca w okolicach Supraśla. fot. Marek Waśkiel
12. Zadbaj o siebie, swoje bezpieczeństwo i wygodę
Koniecznie informuj, dokąd się wybierasz i kiedy zamierzasz powrócić. Podstawą dobrego humoru na plenerze fotograficznym jest także odzież – dobra i odpowiednio dobrana do pory roku. Ważne są buty np. na wschody słońca przydają się buty gumowe. Nie zapominaj o drobiazgach takich jak dodatkowe akumulatory, latarka itp. oraz o jedzeniu i piciu.
Niedawno odkryłem Twoją stronę i muszę przyznać, że bloga czyta się bardzo dobrze. No i twoje zdjęcia robią robotę. Przeglądam wpisy od najnowszych po kolei, bo mimo, że wie się o tym co piszesz intuicyjnie robiąc zdjęcia już ładnych parę lat, to jednak w każdym wpisie odkrywam coś dla siebie nowego. Natomiast ten post jest prze-genialny. Skondensowana wiedza, kluczowe porady i wskazówki 🙂 Mam nadzieję, że dalej znajdę takich więcej 🙂
Dziękuję bardzo za miłe słowa 🙂 Pozdrawiam!
…..i to jest strzał w dychę – Wszystko zebrane „do kupy” i porobione linki do podtematów. Extra. Ogromna to pomoc, bo i niby wszystko wiadomo w temacie, ale jak człowiek przeczyta, to się okazuje, że baaaardzo często w pośpiechu zapomina się o tym czy owym. Przy okazji – ile stron liczy sobie Poradnik? Zasadzam sie na niego, jeno finanse cały czas w paskudny sposób kładą mi sie trupem pod nogami mymi starymi i nie mogę ich przeskoczyć 🙂
Poradnik Jak fotografować krajobrazy ma 170 stron. Pozdrawiam 🙂
Witam. Zakupiłem poradnik. Jest super. Bardzo fajnie napisany. Na pewno wiele informacji mi się z niego przyda na urlopie w bieszczadach 🙂
Dzień dobry 🙂 Bardzo się cieszę! Udanych kadrów 🙂 Pozdrawiam!
Panie Marku. Jakiś czas temu kupilem aparat canon 6d mark II. Patrze na te wszystkie piekne zdjecia i zastanawiam sie czy z takiego sprzetu da sie rowniez uzyskac tak piekne zdjecia. Czy to jest ta umiejetnosc 11 zasad ktore Pan opisal czy mimo wszystko sprzet tez ma znaczenie.
Pozdrawiam
Dzień dobry, oczywiście, że się da! To bardzo dobry aparat ale nie tylko aparat robi zdjęcia. Potrzebne są jeszcze wiedza i umiętności. Pozdrawiam 🙂
Dziękuję za to kompendium – faktycznie to są kluczowe porady i wskazówki. Teraz tylko przekuwać to w praktykę 🙂 Samo poszukiwanie kadrów i optymalnych ustawień/wizji sceny daje jakąś satysfakcję. A oglądając Pana fotografie można przynajmniej utwierdzić się w przekonaniu, że „da się!”. Pozdrawiam 🙂
Szanowny Panie Marku, szkoda że nie podaje Pan parametrów np. pisze Pan o filtrach ale nie p[odaje Pan jekiego Pan użył na zdjęciu przykładowym lub jaka przysłona itp. Pański cukierek którym Pan częstuje pozostaje cały czas w pazłotku. Pozdrawiam
Dzień dobry. Proszę poczytać inne wpisy na blogu. Parametry są w nich bardzo często podawane. Jednak nie sądzę, aby były to skuteczne podpowiedzi. Na powstanie kadru mają wpływ także odmienne czynniki niż tylko poprawne parametry ekspozycji ale rozumianej jako matematycznie poprawna. Marek filtrów itp. nie podaję ponieważ nie ma to tak istotnego znaczenia. Jednak np. w opisie filtrów połówkowych szarych znajdzie Pan co najmniej kilka wymienionych marek jako owe polecane. Pozdrawiam 🙂